Phụ huynh Na Uy dạy con tự lập như thế nào?

Lâm Đạo Tâm
Khác với nhiều quốc gia khác, phụ huynh Na Uy tin rằng việc để con cái tự lập từ sớm sẽ giúp chúng phát triển toàn diện hơn.

Ở Na Uy, việc nuôi dạy con cái dường như là một quá trình nhàn nhã và dễ dàng. Sau giờ học, Nila và Arion tự nấu ăn, học bài hoặc chơi đàn piano, và sau đó phân chia công việc nhà mà không cần sự giám sát của bố mẹ. Khi bố mẹ trở về vào cuối ngày, hai chị em đã hoàn thành mọi nhiệm vụ của mình. Chúng có thể tự do đi chơi với bạn bè trong thành phố Stavanger với điều kiện không sử dụng thiết bị điện tử cho đến khi đã hoàn tất công việc.

 nuôi dạy con, Na Uy, tự lập, độc lập, trẻ em

Nila, 10 tuổi và em trai Arion, 8 tuổi, đã sống tự lập như những người trưởng thành từ khi còn rất nhỏ. Từ năm lên 6, hai chị em đã tự đi bộ đến trường và về nhà. Chúng còn được bố mẹ giao cho chìa khóa nhà để tự quản lý cuộc sống của mình. Trong sinh nhật thứ 8, Nila được tặng một con dao để chế biến thức ăn và hiện tại cô bé đã thành thạo sử dụng dao, đảm nhận việc nấu một bữa tối trong tuần cho gia đình.

Giancarlo Napoli, bố của Nila và Arion, cho biết việc nuôi dạy con cái theo hướng tự do, độc lập và có trách nhiệm là cách tiếp cận phổ biến ở Na Uy. Ông kể về một bạn học của Nila, mặc dù gia đình đã chuyển đến một thị trấn khác, cô bé vẫn tự đi học bằng cách đi bộ, đi tàu hỏa và đi bộ tiếp đến trường mỗi ngày mà không cần sự giám sát của người lớn.

Na Uy là một trong những quốc gia hạnh phúc nhất thế giới, với nền kinh tế phát triển và tỷ lệ tội phạm thấp. Tuy nhiên, điều thực sự nổi bật là phong cách nuôi dạy con cái tự lập đã ăn sâu vào văn hóa của họ. Từ thời Viking, trẻ em đã được dạy dỗ với sự kỳ vọng cao, tham gia vào các công việc gia đình và xã hội, điều này có lẽ bắt nguồn từ thời kỳ Thế chiến 2 khi Na Uy cần tái thiết đất nước.

Theo giáo sư danh dự Willy-Tore Mørch, phương pháp này có thể xuất phát từ ý tưởng rằng mọi người dân Na Uy, bao gồm cả trẻ em, đều cần đóng góp vào công cuộc tái thiết quốc gia sau chiến tranh. Trẻ em được kỳ vọng phải mạnh mẽ, tự lập và trung thành. Mặc dù ngày nay nhiều phụ huynh không còn nhớ về lịch sử này, nhưng lòng tin giữa bố mẹ và con cái vẫn tồn tại, giúp tạo nên một môi trường nuôi dạy tự do và đáng tin cậy.

Nhà sử học Mette Tveit từ Bảo tàng Stavanger cho rằng phong cách nuôi dạy này còn xuất phát từ thực tế rằng hầu hết phụ nữ ở Na Uy đều đi làm. Với tỷ lệ lao động cao ở cả nam và nữ, dịch vụ chăm sóc trẻ em trở nên phổ biến và dễ tiếp cận, tạo điều kiện cho trẻ em phát triển sự độc lập từ sớm. Trẻ em Na Uy thậm chí còn có thể tự tổ chức các buổi chơi với bạn bè mà không cần sự can thiệp của bố mẹ.

 nuôi dạy con, Na Uy, tự lập, độc lập, trẻ em

Trong các kỳ nghỉ, bố mẹ để Nila và Arion ra ngoài chơi suốt cả ngày, chỉ cần biết chính xác khi nào hai chị em sẽ trở về nhà, và chúng luôn tuân thủ đúng giờ. Trẻ em ở Na Uy cũng được khuyến khích đối mặt với thất bại và học từ những sai lầm của mình, chẳng hạn như việc leo cây có thể dẫn đến việc bị ngã và bị thương, nhưng đó là một phần của quá trình học hỏi.

Những biện pháp bảo vệ an toàn thường thấy ở các quốc gia khác, như thanh chắn quanh lò sưởi hay cầu thang, không phổ biến trong các gia đình Na Uy. Thay vào đó, các bậc phụ huynh thường dặn dò con cái về những nguy hiểm tiềm tàng và tin tưởng rằng chúng sẽ tuân thủ.

Mặc dù phương pháp nuôi dạy này từng bị chỉ trích, giáo sư Mørch tin rằng để trẻ tự do khám phá và học hỏi sẽ giúp chúng phát triển kỹ năng sống, thay vì phụ thuộc vào sự can thiệp không cần thiết từ người lớn. Trẻ em Na Uy được khuyến khích tự lập, học cách giải quyết vấn đề và phát triển kỹ năng quản lý cuộc sống của mình một cách hiệu quả và mạnh mẽ.