Mùa đông năm 1977, tại Altay, Tân Cương, con trai bà đi học về dẫn theo một bé gái quần áo rách rưới, đội mũ kín đầu, cơ thể bốc mùi hôi. Cô bé tên Wang Shuzhen, 11 tuổi, cha mẹ mất sớm, bị lạc đường khi đi tìm họ hàng.
Bà Anipa dắt cô bé vào nhà, nấu một tô mì nóng hổi. Khi muốn tắm nước nóng cho bé, Shuzhen hoảng sợ, không chịu bỏ mũ. Lúc ấy, bà mới phát hiện đầu cô bé đầy mụn mủ. Bà không ép, chỉ lau rửa phần thân thể, rồi hỏi: “Con có muốn ở lại đây không? Dì sẽ tìm cách chữa bệnh cho con.” Nghe vậy, Shuzhen khẽ gật đầu.
Khi chồng bà, ông Abibao, đi làm về thấy có thêm một đứa trẻ, ông chỉ thở dài. Thời điểm đó, gia đình họ đã có sáu con ruột và ba đứa trẻ mồ côi. Ông hỏi vợ lấy đâu ra tiền để chữa bệnh cho Shuzhen, bởi lương cảnh sát chỉ 45 tệ, khó nuôi nổi hơn chục miệng ăn. Bà chỉ nói nhẹ: “Bớt một nửa khẩu phần ăn của tôi là đủ cho con bé rồi.”
Từ đó, bà Anipa tìm thầy, tìm thuốc khắp nơi. Trong khi đó, ông Abibao làm việc ngày càng nhiều để trang trải cuộc sống. Một ngày nọ, Shuzhen tháo miếng gạc trên đầu, vui sướng reo lên khi thấy tóc đã mọc trở lại. Cô bé ôm chầm lấy bà Anipa, gọi khẽ: “Mẹ ơi.” Bà Anipa xúc động ôm cô bé, nhẹ nhàng đáp: “Nếu con thích, cứ gọi mẹ như vậy.”
Shuzhen kể rằng bố mẹ ruột mất sớm, cha dượng bệnh tật, ba anh em cô phải lang thang xin ăn. Khi hay tin Shuzhen đã có nhà mới, không lâu sau ba anh em của cô cũng tìm đến. Nhìn những đứa trẻ gầy gò, bà Anipa chỉ ôm từng đứa, dịu dàng nói: “Từ nay đây là nhà của các con, mẹ sẵn sàng làm mẹ của các con.” Từ đó, bà nhận nuôi thêm bốn đứa trẻ người Hồi, là anh em của Shuzhen.
“Vì từng trải qua tuổi thơ cơ cực, tôi không đành lòng để trẻ mồ côi lang thang,” bà Anipa chia sẻ.
Cha bà là người Duy Ngô Nhĩ, mẹ yếu ớt, nên bà phải bỏ học năm 13 tuổi để phụ chăm các em. Năm 17 tuổi, gia đình chuyển về Altay, Tân Cương. Đến năm 1957, cô gái Duy Ngô Nhĩ kết hôn với ông Abibao, người Kazakh hiền lành, chất phác.
Sau khi cha mẹ qua đời, bà Anipa trở thành chỗ dựa duy nhất của sáu đứa em ruột. Bà làm đủ nghề, từ đào rau dại đến nhặt lúa mì, đào khoai tây, để nuôi các em qua ngày.
Năm 1970, vợ chồng hàng xóm lần lượt qua đời, để lại ba đứa con nhỏ bơ vơ. Thương cảm, bà Anipa bàn với chồng: “Trời mỗi ngày một lạnh, không thể để các cháu chịu rét chịu đói.” Ông gật đầu, cùng vợ đón ba đứa trẻ về nuôi.
Đó là lần đầu tiên bà nhận nuôi trẻ mồ côi. Sau này, bà lại đón thêm bốn anh em Shuzhen. Mười hai năm sau, cha dượng của Shuzhen mất, để lại ba đứa trẻ người Hán bơ vơ. Bà tiếp tục đón các cháu về, nâng tổng số con nuôi lên mười, bên cạnh chín người con ruột.
Cuộc sống vô cùng khó khăn. Ông Abibao bỏ nghề cảnh sát, chuyển sang xưởng đúc đồng để kiếm nhiều tiền hơn. Dù vậy, lương thực vẫn thiếu thốn. Nhiều lúc bà Anipa phải chia phần ăn của mình cho các con lớn. Bà làm lụng vất vả, cộng thêm suy dinh dưỡng, dẫn đến đổ bệnh nặng. Một mình ông Abibao không thể xoay xở, tính đưa vài đứa con nuôi đến nhà họ hàng.
Hay tin, lũ trẻ khóc nức nở. Bà Anipa gắng ngồi dậy, xua tay nói: “Chỉ còn một hơi thở, tôi cũng không để ai phải đi.”
Sau khi khỏe lại, bà xin việc giặt ruột cừu, mỗi tháng được 36 tệ. Mùa đông, từ 5 giờ sáng, bà đã ra bờ sông nước đóng băng làm việc. Ruột cừu, dạ dày cừu lẫn phân rất khó giặt sạch, nhưng bà vẫn bất chấp giá rét âm hàng chục độ, làm đến toát mồ hôi.
Dù nuôi một gia đình lớn, bà Anipa chưa bao giờ thiên vị con ruột. Có lần, bà làm riêng một phần sữa cho Shuzhen vì thấy cô bé quá gầy. Shuzhen định gọi con gái ruột của bà tới uống cùng, nhưng bà ngăn lại: “Đây mẹ làm riêng cho con, con cần bồi bổ thêm.” Nước mắt Shuzhen lưng tròng, cảm nhận tình thương sâu sắc của bà Anipa – thứ tình mẫu tử còn hơn cả huyết thống.
Trong gia đình cũng không tránh được những rắc rối. Con ruột Aben từng lấy trộm đôi giày mới của con nuôi Wang Zuolin. Bà Anipa biết chuyện, đã nghiêm khắc đánh Aben. Zuolin áy náy, từng lén đem đôi giày giấu dưới giường Aben để trả lại, nhưng Aben cũng đem giày trả về. Sau đó, Zuolin mang giày mới chạy thi, rồi lại đưa giày cho Aben đi thi tiếp, để anh em cùng được vui.
Giờ đây, các con của bà Anipa đều trưởng thành, mỗi người một nghề, lần lượt rời nhà. Nhưng họ vẫn giữ tấm lòng như mẹ, luôn giúp đỡ người khó khăn. Tinh thần nhân ái của bà Anipa lan tỏa khắp vùng Tân Cương, truyền cảm hứng cho nhiều người khác cũng mở rộng tấm lòng.
Ngày bà hạnh phúc nhất là khi hai con trai cưới vợ, còn hai con gái nuôi xuất giá. Hóa ra, hai cô con gái nuôi đem lòng yêu hai người con trai ruột của bà. Người mẹ đã chọn ngày lành, tổ chức đám cưới chung, khiến dân làng kéo tới đông nghịt, ai cũng ngưỡng mộ người phụ nữ vừa là mẹ vợ, vừa là mẹ chồng. Với bà, con nào cũng là con, hạnh phúc của con cái là ước nguyện lớn nhất.
Năm 2009, bà Anipa được trao giải Nhân vật Cảm động Trung Quốc. Chính quyền địa phương cũng hỗ trợ gia đình xây ngôi nhà hai tầng đủ rộng cho bốn thế hệ. Trên tầng hai, một phòng đặc biệt trưng bày những kỷ vật về cuộc đời bà, trong đó chiếc vạc nấu ăn đường kính 1,2 mét là món đồ gây ấn tượng nhất.
Mỗi dịp lễ Eid al-Adha, con cháu từ khắp nơi lại tụ về. Đàn ông mài dao chuẩn bị thịt cừu, phụ nữ chẻ củi nhóm lửa. Trên bàn, bày la liệt bánh naan vừng, sữa đông do chính tay bà Anipa làm.
Cầm ly trà sữa nóng, người mẹ Tân Cương 86 tuổi nhớ về người chồng đã mất cách đây 15 năm. Một người Duy Ngô Nhĩ, một người Kazakh, từ ngày cưới đã cùng chia nhau ổ bánh naan, chung một mái nhà. Vì chồng, bà học pha trà sữa, dùng phân bò nhóm lửa nướng bánh. Vì bà, ông sẵn sàng từ bỏ công việc ổn định, nuôi thêm cả chục đứa con không phải máu mủ.
Đôi mắt bà rớm lệ. Chung quanh, gần 200 con cháu cùng hát vang những khúc ca của người Kazakh, Duy Ngô Nhĩ, người Hồi. Giai điệu ngân vang khắp sân rộng, nơi người mẹ từng nhóm lửa nướng bánh naan, giờ đã có gần 200 con cháu vây quanh.
