Bitcoin vẫn chưa thể thay thế vàng thành tài sản dự trữ

Hồ Hải Dương
Dù từng được xem là “vàng kỹ thuật số”, Bitcoin vẫn chưa thể chen chân vào vị trí của kim loại quý trong hệ thống tài chính toàn cầu. Năm 2025 tiếp tục chứng kiến khoảng cách lớn giữa hai loại tài sản, khi các ngân hàng trung ương và nhà phân bổ vốn vẫn ưu tiên vàng hơn tiền số.

Bitcoin, vàng, tài sản trú ẩn, ETF Bitcoin, thanh khoản Mỹ, ngân hàng trung ương

Trong năm 2025, vàng tiếp tục vượt xa Bitcoin cả về diễn biến giá lẫn mức độ tin cậy của nhà đầu tư quốc tế. Hai năm sau khi các quỹ ETF Bitcoin giao ngay ra mắt và tạo nên niềm tin rằng tài sản số sẽ bước vào giai đoạn tăng trưởng mạnh mẽ, thực tế lại diễn ra ngược lại. Bitcoin đã giảm khoảng 12% kể từ đầu năm 2024, trong khi vàng tăng tới 58% trong cùng giai đoạn – một sự đối lập cho thấy thị trường vẫn đặt cược vào kim loại quý truyền thống trong thời điểm bất ổn.

Điều đáng chú ý là sự vượt trội này của vàng diễn ra âm thầm nhưng bền bỉ. Nhiều nhà đầu tư từng kỳ vọng việc ETF ra đời sẽ mở đường để Bitcoin dần thay thế vàng như một tài sản trú ẩn. Tuy nhiên, những tổ chức quan trọng nhất trên thị trường – bao gồm các ngân hàng trung ương, quỹ tài sản quốc gia hay các nhà phân bổ vốn quy mô lớn – vẫn không đổi quan điểm. Họ tiếp tục xem vàng là lựa chọn an toàn hơn, không chỉ vì mức độ biến động thấp mà còn bởi nền tảng lịch sử và hạ tầng giao dịch đã được thiết lập hàng trăm năm.

Theo Mark Connors, nhà sáng lập Bitcoin Risk Dimensions, Bitcoin vẫn chưa đủ “chín” để bước vào sân chơi của vàng. Vấn đề không chỉ nằm ở giá cả hay rủi ro pháp lý, mà là sự thiếu vắng những tiền lệ và hạ tầng tài chính cần thiết. Trong khi vàng có sẵn hệ thống lưu trữ, giao dịch và thanh toán toàn cầu, Bitcoin vẫn chưa được chấp nhận trong các giao dịch thương mại quốc tế ở quy mô lớn. Nhiều quốc gia như Trung Quốc, Ấn Độ và Nga thậm chí còn tăng tốc mua vàng và dùng kim loại quý này trong thanh toán dầu mỏ – điều cho thấy tầm quan trọng của vàng trong thương mại xuyên biên giới, thứ mà Bitcoin chưa thể đảm đương.

Khoảng cách giữa hai tài sản càng nới rộng trong những tháng gần đây khi Bitcoin giảm hơn 30% từ đỉnh tháng 7, còn vàng tiếp tục duy trì đà tăng ổn định và vượt qua mốc 4.200 USD/ounce. Nguyên nhân không xuất phát từ sự thay đổi tâm lý của giới đầu tư, mà nằm ở tình trạng thắt chặt thanh khoản trong nền kinh tế Mỹ. Khi Bộ Tài chính Mỹ hạn chế chi tiêu, lượng tiền trong hệ thống suy giảm, và Bitcoin – vốn rất nhạy cảm với dòng tiền và thường sử dụng đòn bẩy – lập tức phản ứng mạnh. Giai đoạn chính phủ Mỹ đóng cửa càng làm tình hình trầm trọng hơn: dòng tiền bị “đóng băng”, nhiều thị trường thiếu thanh khoản và tài sản rủi ro như Bitcoin chịu tác động lớn nhất.

Bitcoin, vàng, tài sản trú ẩn, ETF Bitcoin, thanh khoản Mỹ, ngân hàng trung ương

Mặc dù chính phủ Mỹ đã mở cửa trở lại, việc chi tiêu chưa được khởi động trở lại ở quy mô lớn khiến thị trường vẫn trong trạng thái chờ đợi. Đối với tài sản biến động cao như Bitcoin, đây là môi trường đầy rủi ro, trong khi vàng lại hưởng lợi từ tâm lý phòng thủ của các nhà đầu tư.

Dù Bitcoin vẫn giữ tiềm năng dài hạn và có thể đóng vai trò quan trọng trong tương lai, hành trình để trở thành tài sản dự trữ toàn cầu chắc chắn sẽ dài hơn kỳ vọng ban đầu. Connors cho rằng không thể nhìn nhận hai tài sản này như sự lựa chọn “một mất một còn”. Các tổ chức lớn không phải tung đồng xu để chọn giữa Bitcoin và vàng; họ đơn giản chọn tài sản phù hợp với quy định pháp lý, truyền thống hoạt động và trách nhiệm đầu tư của mình. Và ở cả ba yếu tố này, vàng vẫn vượt trội.

Niềm tin, thói quen và hệ thống tài chính toàn cầu không thay đổi chỉ trong vài năm. Bitcoin có thể tiếp tục phát triển như một loại tài sản mới, nhưng để đạt đến vị thế của vàng, thị trường cần nhiều thời gian hơn – không chỉ để thử nghiệm, mà để xây dựng một nền tảng vững chắc mà các tổ chức lớn sẵn sàng dựa vào.