Trong môi trường công sở, đặc biệt ở những vị trí cấp cao, người lãnh đạo không chỉ chịu áp lực từ những quyết định lớn mà còn phải đối mặt với một thử thách quan trọng: làm sao để vừa được lòng cấp trên, vừa giữ sự tôn trọng từ nhân viên. Điều này không thể đạt được chỉ bằng quyền lực hay lý trí. Muốn vậy, người lãnh đạo phải học cách lắng nghe – thật lòng và đầy đủ.
Lắng nghe không đơn giản là im lặng. Đó là việc mở lòng tiếp nhận phản hồi, kể cả những lời góp ý khiến ta khó chịu. Thay vì phòng thủ hoặc phản ứng ngay lập tức, hãy dành thời gian để hiểu điều gì đang được chia sẻ – và lý do đằng sau nó. Một lời chỉ trích hợp lý có thể là món quà quý nếu ta đủ bình tĩnh để đón nhận.
Nhiều lãnh đạo dễ rơi vào cái bẫy lý trí: luôn tin rằng mình đúng, luôn nghĩ mọi hành động đều hợp lý. Nhưng lý trí quá mức dễ biến thành khoảng cách. Trong giao tiếp, cảm xúc đóng vai trò cầu nối. Hãy để đồng nghiệp thấy rằng bạn lắng nghe họ không chỉ bằng tai, mà bằng sự đồng cảm.
Điều quan trọng là phân biệt người và việc. Phản hồi là để giải quyết vấn đề, không phải để công kích cá nhân. Muốn khách quan, đôi khi bạn cần thoát khỏi chính mình – nhìn vào tình huống như một người ngoài, không bị chi phối bởi cái tôi hay định kiến cá nhân.
Đặt ra những câu hỏi đúng là một cách mở rộng nhận thức: “Phản hồi này xuất phát từ đâu?”, “Tôi có thể làm gì tốt hơn?”, “Liệu có điểm mù nào tôi chưa thấy?”. Khi tự hỏi như vậy, bạn không chỉ học từ người khác mà còn học từ chính mình.
Ngay cả khi không nhận được phản hồi, cũng đừng xem đó là điều tốt. Thiếu phản hồi có thể là dấu hiệu của sự xa cách trong giao tiếp. Hãy chủ động tìm kiếm thông tin từ nhân viên – dù là phản ứng tức thời hay những chia sẻ sâu sắc. Tất cả đều là dữ liệu giá trị nếu bạn biết lắng nghe một cách thông minh.
Khi đã hiểu được vấn đề, hãy phản hồi lại một cách rõ ràng, hợp lý và phù hợp với cách đồng nghiệp mong muốn được tiếp cận. Một lời góp ý có trọng lượng không chỉ nằm ở nội dung, mà còn ở cách bạn chọn thời điểm, ngôn từ và thái độ để truyền đạt. Hãy thể hiện rằng bạn không chỉ muốn phản hồi – bạn đang hỗ trợ.
Trong quá trình làm việc, hãy duy trì sự giao tiếp đều đặn với đồng nghiệp. Dù là người ít nói hay dễ mở lòng, ai cũng muốn cảm thấy được lắng nghe. Đặc biệt với người ở vị trí quản lý, việc chủ động trò chuyện sẽ tạo ra niềm tin – nền tảng vững chắc cho mọi mối quan hệ trong công sở.
Hãy tinh ý quan sát những hành vi nhỏ, từ đó đưa ra lời góp ý đúng lúc. Khi bạn góp ý với thiện chí, chân thành và có lý do rõ ràng, đồng nghiệp sẽ dần tin tưởng bạn hơn – và sẵn sàng cởi mở.
Và cuối cùng, xin hãy biết trân trọng những người dám nói thật với bạn. Dù lời họ chưa ngọt ngào, dù cách thể hiện chưa hoàn hảo, họ vẫn là những người giúp bạn phát triển. Một nhà lãnh đạo biết chào đón sự thẳng thắn sẽ có đội ngũ mạnh mẽ, công việc suôn sẻ và ít rủi ro hơn rất nhiều.
Nói như một câu danh ngôn nổi tiếng: “Một nghìn lời đồng tình không bằng một lời phê bình đúng lúc.”
