Tín hiệu bước ngoặt: Tài sản hoãn lại co hẹp lần đầu sau nhiều tháng
Trong các báo cáo cập nhật cuối tháng 11, Fed ghi nhận tài sản hoãn lại giảm còn 243,2 tỷ USD – thấp hơn 0,6 tỷ USD so với đầu tháng. Con số này không lớn, nhưng có ý nghĩa quan trọng: đây là lần đầu tiên sau gần ba năm, khoản lỗ lũy kế bắt đầu “thu nhỏ” thay vì tiếp tục phình to.
Tài sản hoãn lại chính là phần lỗ mà Fed tích lũy trong thời gian chi phí trả lãi cho hệ thống ngân hàng vượt xa khoản thu từ trái phiếu. Khi con số này giảm, điều đó đồng nghĩa Fed đã tạo ra lợi nhuận trở lại và đang dần bù đắp những khoản lỗ trước đó.
Hậu quả của chu kỳ thắt chặt mạnh nhất trong 40 năm
Giai đoạn 2023–2024 đánh dấu hai năm Fed ghi nhận mức lỗ đặc biệt lớn: hơn 114 tỷ USD năm 2023 và 77,6 tỷ USD năm 2024. Con số này là hệ quả tất yếu từ chính sách đối phó lạm phát.
Trong đại dịch, Fed mua vào lượng lớn trái phiếu chính phủ và MBS để giữ ổn định thị trường, qua đó tạo ra danh mục tài sản khổng lồ thu lãi đều đặn. Nhưng khi lạm phát bùng lên hậu Covid-19, cơ quan này phải nâng lãi suất 11 lần, đẩy chi phí trả lãi cho tiền gửi dự trữ của các ngân hàng thương mại tăng vọt.
Từ tháng 9/2022, khoản chi vượt quá thu nhập khiến Fed lỗ ròng mỗi tháng – một diễn biến chưa từng có trong nhiều thập kỷ.
Vì sao Fed lỗ nhưng hoạt động không bị ảnh hưởng?
Khác với doanh nghiệp, Fed không hướng tới mục tiêu lợi nhuận và cũng không đối mặt nguy cơ mất khả năng thanh toán. Khoản lỗ chỉ được ghi nhận dưới dạng “tài sản hoãn lại”, sẽ dần được khấu trừ khi Fed có lãi trở lại.
Điều đó có nghĩa Fed không cần nguồn tiền hỗ trợ từ Bộ Tài chính Mỹ, và cơ chế vận hành vẫn diễn ra bình thường. Việc lợi nhuận dương hay âm là hệ quả trực tiếp của chính sách tiền tệ chứ không phản ánh năng lực hoạt động của tổ chức này.
Fed đã ở rất gần ngưỡng có lãi trở lại
Các chuyên gia nhận định sự thay đổi trong tháng 11 không chỉ mang tính kỹ thuật mà còn phản ánh xu hướng dài hạn. Chi phí trả lãi cho hệ thống ngân hàng đang giảm khi Fed đã hai lần hạ lãi suất trong năm, tổng cộng 50 điểm cơ bản, đưa mức lãi suất điều hành về 3,75–4%.
Bill Nelson – cựu lãnh đạo cấp cao tại Fed – đánh giá rằng nếu mức giảm hiện tại duy trì, Fed có thể ghi nhận lợi nhuận hợp nhất trên 2 tỷ USD ngay trong quý này. Đây là dấu hiệu cho thấy cơ quan này đang đi đúng hướng để thoát khỏi giai đoạn thua lỗ kéo dài.
Bao giờ Fed mới xóa hết lỗ?
Dù triển vọng đã sáng hơn, giới quan sát cho rằng Fed vẫn cần nhiều năm để đưa tài sản hoãn lại về mức 0. Với quy mô lỗ lũy kế vượt 240 tỷ USD, tốc độ hoàn trả còn phụ thuộc vào:
– Nhịp cắt giảm lãi suất trong năm tới.
– Thu nhập từ danh mục trái phiếu đang thu hẹp dần do Fed giảm quy mô bảng cân đối (QT).
– Mức dự trữ của các ngân hàng trong hệ thống.
Tại cuộc họp chính sách tuần tới, Fed được dự báo sẽ tiếp tục nới lỏng, đẩy nhanh tiến trình đưa chi phí trả lãi về mức thấp hơn. Nếu đúng như kỳ vọng, xu hướng lợi nhuận quay lại có thể rõ nét từ đầu năm 2026.
