Từ một cô bé lớn lên giữa đồng ruộng Thái Bình, phải dậy sớm mỗi ngày để cắt rau mang ra chợ bán, Nguyễn Thị Vui – cô gái 32 tuổi – đã viết nên hành trình đáng kinh ngạc của chính mình: nhận học bổng tiến sĩ trị giá 10.000 USD mỗi học kỳ tại trường Claremont Graduate University (Mỹ), nơi chuyên đào tạo sau đại học có lịch sử trăm năm.
Thành quả ấy đến sau hơn một năm miệt mài chuẩn bị hồ sơ – và đó cũng là bộ hồ sơ duy nhất cô nộp cho chương trình tiến sĩ Tâm lý học Hành vi và Tổ chức. “Tôi vẫn chưa tin đây là sự thật”, Vui xúc động nói.
Hiện cô đang hoàn tất chương trình MBA tại Đại học bang California-Fullerton, một cột mốc quan trọng khác trong hành trình học tập đầy gian truân.
Vui sinh ra trong một gia đình nông dân tại huyện Vũ Thư, Thái Bình. Từ khi học cấp hai, cô đã vừa học vừa đi bán rau để lo tiền học và viện phí cho bố. 4 giờ sáng mỗi ngày, cô ra vườn cắt rau, mang ra chợ, rồi tất tả chạy về nhà thay đồ đi học. Có những lúc nhìn thấy bạn bè mặc đồng phục sạch sẽ trên đường, Vui né tránh – không vì xấu hổ với công việc của mình, mà vì khát khao được sống như những người bình thường.
Dù nghèo khó, Vui chưa từng bỏ cuộc. Cô là học sinh chăm chỉ, luôn phát biểu, được thầy cô nhớ tên. Buổi tối, cô phụ cha mẹ làm vườn rồi tự học đến khuya. “Tôi tin học là con đường duy nhất để thoát khỏi nghèo đói”, cô khẳng định.
Vui thi đỗ vào ngành Tài chính – Ngân hàng của Đại học Kinh doanh và Công nghệ Hà Nội. Khi đang học năm hai, bố mất. Gia đình muốn cô nghỉ học để đi làm thuê hoặc xuất khẩu lao động. Nhưng Vui quyết định tiếp tục. Cô dạy aerobic vào sáng sớm và cuối tuần để có tiền trang trải. Dù chưa có kỹ năng, cô tự học bằng cách quan sát người tập ở công viên và tự biên soạn bài tập.
Năm 2016, cô học lên cao học ngành Kinh tế, đồng thời làm việc trong ngân hàng. Khi nhiều bạn bè nghĩ đến lập gia đình, Vui lại hướng về tương lai xa hơn: học tiếng Anh để mở ra cơ hội du học. Không có tiền học trung tâm, cô luyện bằng cách trò chuyện với khách nước ngoài ở phố cổ. “Tôi không nhận tiền mà nhờ họ sửa tiếng Anh giúp”, Vui kể.
Từ những cuộc trò chuyện nhỏ, cô nuôi dưỡng giấc mơ đi du học. Cô tự chuẩn bị hồ sơ, luyện thi IELTS vào ban đêm. Cuối cùng, đầu năm 2023, Vui được nhận vào chương trình MBA tại Đại học bang California-Fullerton.
Cô chỉ mang theo 3.000 USD, sang Mỹ sớm để tìm nhà và việc làm thêm. Nhưng không nơi nào cho thuê dài hạn với giá hợp lý. Do quy định visa F-1 không cho làm ngoài trường, cô phải chờ việc trong trường – và đúng lúc gần cạn tiền, tin vui đến. Vui được nhận làm trợ lý hỗ trợ sinh viên và tổ chức sự kiện.
Trong học tập, cô luôn chuẩn bị bài kỹ, thảo luận sôi nổi với giáo sư và bạn bè. Chính điều này giúp cô hiểu sâu kiến thức và xây dựng được nhiều mối quan hệ trong trường. Giáo sư Joseph Cervantes, người từng gặp Vui ở Việt Nam 6 năm trước, nhận xét: “Vui thông minh, kiên định và giàu nghị lực. Tôi không ngạc nhiên khi em được nhận vào chính trường tôi đã giảng dạy gần 30 năm”.
Tháng 8 tới đây, Vui sẽ bắt đầu hành trình 5 năm nghiên cứu tiến sĩ. Cô đặt mục tiêu xây dựng các mô hình lãnh đạo sáng tạo phù hợp với điều kiện Việt Nam, đặc biệt nhằm tăng cơ hội việc làm cho phụ nữ nông thôn.
“Chặng đường phía trước còn dài, nhưng tôi đã sẵn sàng”, Vui chia sẻ. “Tôi vẫn như khi rời Thái Bình: luôn tò mò, khiêm tốn và khát khao cống hiến cho cộng đồng”.
