Fed trước ngã rẽ khó lường

Lê Thị Quỳnh Mai
Cuộc họp chính sách của Fed tuần này diễn ra trong bối cảnh đầy rủi ro: lạm phát chưa giảm như kỳ vọng, thị trường lao động vẫn bền bỉ, trong khi Tổng thống Donald Trump liên tục gây sức ép đòi cắt giảm mạnh lãi suất. Điều này khiến ngân hàng trung ương Mỹ rơi vào thế tiến thoái lưỡng nan hiếm có, ngay trước thời điểm Nhà Trắng chuẩn bị lựa chọn một chủ tịch mới cho Fed.

Fed, lãi suất Mỹ, Jerome Powell, Donald Trump, lạm phát Mỹ, chính sách tiền tệ, kinh tế Mỹ 2026

Fed bước vào cuộc họp tháng 12 với ánh nhìn dồn về hai phía: một bên là lời kêu gọi mạnh mẽ của Tổng thống Trump về việc giảm chi phí vay để hỗ trợ thị trường nhà ở; bên còn lại là lo ngại rằng lạm phát chưa nguội hẳn và có thể bùng lên nếu Fed nới lỏng quá tay. Chính sự đối nghịch này đặt Fed vào một không gian chính sách chật hẹp, nơi mọi quyết định đều mang theo hệ quả lớn.

Dù giới phân tích gần như chắc chắn Fed sẽ hạ 0,25 điểm phần trăm trong cuộc họp lần này, điều thực sự được quan tâm là cách Fed giải thích và định hướng tương lai. Trong bối cảnh Chủ tịch Jerome Powell sẽ mãn nhiệm vào tháng 5/2026, báo cáo dự báo kinh tế và giọng điệu của Fed sẽ cho thấy họ muốn “trao tay” cho người kế nhiệm một Fed thiên về sự cứng rắn hay mở cửa hơn cho những lập luận ôn hòa mà ông Trump mong muốn.

Tổng thống Trump nhiều lần khẳng định việc giảm lãi suất sâu sẽ hỗ trợ người dân dễ mua nhà hơn — một chủ đề có thể trở thành tâm điểm của cuộc bầu cử giữa kỳ. Nhưng nếu chạy theo nhu cầu chính trị này, Fed lại đối diện một rủi ro lớn: nền kinh tế Mỹ vẫn tăng trưởng ổn định và tiêu dùng mạnh, khả năng duy trì lạm phát ở mức cao hơn mục tiêu là hoàn toàn có thật.

Không ít nhà kinh tế tin rằng chính “nhịp thở” của nền kinh tế — chứ không phải chủ tịch Fed là ai — sẽ xác định lộ trình chính sách. James Engelhof, kinh tế trưởng Mỹ của BNP Paribas, ước tính tăng trưởng và lạm phát khoảng 3% trong năm 2026 chỉ đủ dư địa cho một lần cắt giảm nữa. Điều đó khiến chu kỳ nới lỏng trở nên rất hạn chế, trái ngược hoàn toàn với mong đợi hạ lãi suất sâu của Nhà Trắng.

Với người kế nhiệm ông Jerome Powell, đây có thể là “bài toán hai chốt”: vừa chịu áp lực chính trị từ tổng thống, vừa đối mặt với dữ liệu kinh tế cho thấy Fed cần kiềm chế thị trường nhiều hơn là kích thích. Nếu vấn đề khả năng chi trả và việc làm trở thành mối bận tâm của cử tri, áp lực này sẽ tăng mạnh, dẫn đến những tranh cãi nội bộ khó tránh.

Nội bộ Fed vốn đã xuất hiện chia rẽ về mức độ cần thiết của việc hạ lãi suất. Một nhóm lo ngại rằng nếu giảm quá nhanh, kỳ vọng lạm phát có thể bị “neo” ở mức cao — điều Fed coi là mối đe dọa lớn. Ngược lại, một số quan chức ủng hộ lập trường mềm hơn và muốn Fed hành động để tránh rủi ro làm nguội nền kinh tế quá mức.

Fed, lãi suất Mỹ, Jerome Powell, Donald Trump, lạm phát Mỹ, chính sách tiền tệ, kinh tế Mỹ 2026

Bức tranh dự báo càng trở nên mờ mịt do chính phủ Mỹ đóng cửa 43 ngày trước đó, khiến Fed thiếu dữ liệu cập nhật. Các quan chức buộc phải dựa nhiều vào ước tính của khu vực tư nhân và các khảo sát riêng. Điều này khiến cuộc họp lần này giống như “dự báo trong bóng tối”, khi Fed chưa thể nhìn rõ nền kinh tế đang nghiêng về rủi ro lạm phát hay rủi ro suy yếu việc làm.

Trong khi đó, giàn nhân sự mà ông Trump mong muốn bổ nhiệm cho Fed báo hiệu sự thay đổi lớn về tư tưởng. Một số ứng viên tỏ ra ủng hộ việc hạ lãi suất sâu hơn, điển hình là Thống đốc Stephen Miran. Ứng viên nổi bật nhất cho ghế chủ tịch, ông Kevin Hassett, lại đặt niềm tin vào “cơn bùng nổ năng suất” do AI mang lại — yếu tố có thể giúp Fed tự tin nới lỏng hơn mà không sợ thổi bùng lạm phát.

Nhưng không phải ai cũng tin vào kịch bản này. Nathan Sheets, kinh tế trưởng toàn cầu của Citigroup, cảnh báo rằng nếu Fed tỏ ra quá mềm trước áp lực chính trị và hạ lãi suất mạnh hơn thị trường kỳ vọng, phản ứng có thể diễn ra theo hướng ngược lại: lợi suất dài hạn tăng lên, lãi suất thế chấp leo thang, và thị trường nhà ở — lĩnh vực mà ông Trump muốn hỗ trợ — lại chịu siết chặt.

Điều đó đặt Fed vào tình thế “làm gì cũng khó”. Một bước đi quá chậm có thể bị chỉ trích là kìm hãm tăng trưởng, nhưng một bước đi quá mạnh lại có nguy cơ phá vỡ cân bằng mà Fed đã cố công duy trì suốt hai năm qua. Khi Fed đang chuẩn bị chuyển giao quyền lãnh đạo, mọi lựa chọn chính sách lúc này đều mang tính định hình tương lai — không chỉ cho thị trường tài chính mà cho toàn bộ nền kinh tế Mỹ trong những năm tới.