Ngày 18/8, cả SoftBank và Intel đồng loạt phát đi thông báo về một thỏa thuận được giới công nghệ và tài chính đặc biệt quan tâm. Theo đó, SoftBank cam kết rót 2 tỷ USD vào tập đoàn sản xuất chip hàng đầu của Mỹ, mua cổ phiếu phổ thông của Intel với giá 23 USD mỗi đơn vị. Mức giá này ngang bằng giá đóng cửa trong phiên giao dịch trước đó, cho thấy hai bên đã thống nhất ở mức thị trường thay vì áp đặt mức giá đặc biệt.
Ngay sau thông tin được công bố, cổ phiếu Intel bật tăng 6% trong phiên giao dịch ngoài giờ. Đây là tín hiệu cho thấy nhà đầu tư tin tưởng dòng vốn từ SoftBank có thể tạo ra động lực mới cho Intel – công ty vốn đang chật vật trong cuộc đua với các đối thủ mạnh như TSMC và Samsung. Theo dữ liệu từ FactSet, thương vụ này đưa SoftBank trở thành cổ đông lớn thứ 5 của Intel, một vị thế đủ sức tạo tiếng nói trong các quyết sách chiến lược sắp tới.
CEO Intel, ông Lip-Bu Tan, người chỉ vừa nhậm chức đầu năm nay, không giấu được sự phấn khích. Ông nhấn mạnh rằng sự tin tưởng của Masayoshi Son – nhà sáng lập SoftBank – là minh chứng cho tầm nhìn dài hạn của Intel trong việc phục hồi và mở rộng thị phần, đặc biệt ở lĩnh vực chip AI. “Tôi và ông Son đã có nhiều thập kỷ hợp tác và hiểu rõ triết lý kinh doanh của nhau. Đây không chỉ là khoản đầu tư, mà còn là sự củng cố niềm tin chiến lược”, Tan khẳng định.
Khoản đầu tư này không thể tách rời khỏi chiến lược toàn cầu mà SoftBank đang triển khai. Trong nhiều năm, tập đoàn Nhật Bản này đã mạnh tay thâu tóm các tài sản liên quan đến công nghệ lõi, nổi bật nhất là thương vụ Arm – công ty thiết kế vi xử lý mà hầu hết smartphone trên thế giới đang sử dụng. Gần đây, SoftBank còn để mắt tới Ampere Computing, một cái tên đang lên trong mảng chip hiệu năng cao. Xa hơn nữa, tập đoàn này còn tham gia vào kế hoạch khổng lồ trị giá 500 tỷ USD nhằm xây dựng hạ tầng trí tuệ nhân tạo tại Mỹ, hợp tác cùng những tên tuổi đình đám như Oracle và OpenAI.
Với Intel, dòng vốn 2 tỷ USD từ SoftBank đến vào thời điểm then chốt. Sau nhiều năm đánh mất lợi thế trước TSMC, công ty Mỹ buộc phải tái cấu trúc và đầu tư mạnh mẽ cho sản xuất. Các dự án nhà máy tại Ohio từng được quảng bá rầm rộ, nhưng gần đây lại gặp khó khăn do chi phí leo thang và thiếu nguồn lực. Việc có thêm một cổ đông giàu tiềm lực như SoftBank không chỉ giúp Intel giảm bớt áp lực tài chính mà còn mở ra cơ hội hợp tác công nghệ, đặc biệt trong kỷ nguyên AI đang bùng nổ.
Tuy nhiên, bức tranh không chỉ xoay quanh SoftBank và Intel. Một yếu tố khác khiến thị trường dậy sóng là thông tin từ Bloomberg cho biết chính quyền Tổng thống Donald Trump cũng đang đàm phán để sở hữu 10% cổ phần Intel. Theo nguồn tin, Nhà Trắng có thể thực hiện thương vụ này thông qua việc chuyển đổi một phần gói tài trợ từ Đạo luật CHIPS thành cổ phiếu. Nếu thành hiện thực, Intel sẽ là công ty công nghệ hiếm hoi vừa có sự hậu thuẫn từ chính phủ Mỹ, vừa có vốn từ một tập đoàn toàn cầu như SoftBank.
Sự quan tâm của Washington không phải ngẫu nhiên. Trong bối cảnh cạnh tranh công nghệ Mỹ - Trung ngày càng căng thẳng, Intel là niềm tự hào còn lại của Mỹ trong sản xuất chip cao cấp. Khác với TSMC hay Samsung, Intel là công ty Mỹ duy nhất có thể chế tạo các loại chip tiên tiến ngay trên lãnh thổ Hoa Kỳ. Do đó, việc đảm bảo nguồn vốn cho Intel được xem là chiến lược quốc gia nhằm giữ vững vị thế công nghệ của Mỹ.
Thực tế, mối quan hệ giữa Intel và chính quyền Trump thời gian qua khá phức tạp. Đầu tháng này, Tổng thống Trump từng công khai kêu gọi CEO Lip-Bu Tan từ chức vì cáo buộc có liên hệ với Trung Quốc. Tuy nhiên, sau cuộc gặp trực tiếp tại Nhà Trắng, căng thẳng phần nào lắng dịu. Trump ca ngợi Tan là “một câu chuyện thành công đáng kinh ngạc” và khẳng định hai bên đã có buổi thảo luận “rất thú vị”. Điều này cho thấy Intel vẫn là quân bài chiến lược mà chính phủ Mỹ không muốn bỏ lỡ.
Với riêng Intel, những biến động nội bộ vẫn là thách thức lớn. Công ty đã chi hàng tỷ USD để theo đuổi tham vọng trở thành nhà sản xuất chip cho các doanh nghiệp khác, nhưng đến nay vẫn chưa tìm được khách hàng lớn. Các kế hoạch mở rộng sang Đức và Ba Lan đã bị hủy bỏ hồi tháng 7, còn tiến độ xây dựng nhà máy ở Ohio bị chậm lại. Trong bối cảnh khó khăn, Intel buộc phải cắt giảm 15% nhân sự nhằm tái cân bằng chi phí.
Những động thái này khiến nhiều nhà phân tích đặt câu hỏi: liệu khoản đầu tư từ SoftBank có đủ sức xoay chuyển tình thế? Một số chuyên gia cho rằng sự hiện diện của Masayoshi Son sẽ tạo thêm sức ép buộc Intel phải đi nhanh hơn, mạnh hơn trên đường đua chip AI – mảng mà Nvidia hiện đang thống trị. Nhưng cũng có ý kiến lo ngại rằng Intel có thể bị kéo vào vòng xoáy đầu tư mạo hiểm của SoftBank, vốn không ít lần gây tranh cãi trong quá khứ.
Dù vậy, thương vụ 2 tỷ USD này vẫn là một cú hích mang tính biểu tượng. Nó không chỉ giúp SoftBank khẳng định vị thế “ông lớn” trong hệ sinh thái công nghệ toàn cầu, mà còn gửi đi tín hiệu rằng Intel vẫn có giá trị chiến lược đặc biệt trong mắt cả giới đầu tư lẫn chính phủ Mỹ. Trong kỷ nguyên mà AI được xem như “dầu mỏ mới”, việc sở hữu công nghệ lõi không chỉ quyết định lợi nhuận doanh nghiệp, mà còn định hình cán cân quyền lực giữa các quốc gia.
Từ nay đến cuối năm, giới quan sát dự đoán Intel sẽ tiếp tục là tâm điểm chú ý, nhất là khi kế hoạch của Nhà Trắng còn bỏ ngỏ. Nếu Mỹ chính thức nắm cổ phần song song với SoftBank, Intel sẽ bước vào một giai đoạn phát triển đầy kịch tính, vừa mang tính kinh doanh, vừa đậm màu sắc địa chính trị. Khi đó, mỗi bước đi của hãng chip này không chỉ ảnh hưởng đến giá trị cổ phiếu, mà còn tác động trực tiếp đến tham vọng công nghệ toàn cầu.
