Trong bối cảnh trí tuệ nhân tạo (AI) ngày càng phát triển mạnh mẽ, đặc biệt với sự tiến bộ vượt bậc của các công nghệ như OpenAI, Giám đốc Quản lý Nguồn nhân lực của HSBC Việt Nam đánh giá rằng kỹ năng AI không chỉ là lợi thế mà còn là điều kiện bắt buộc để tồn tại và phát triển trong tương lai thị trường lao động.
Theo vị này, AI đã vượt qua vai trò chỉ trả lời câu hỏi đơn giản để tiến tới giai đoạn tự chủ (Agentic AI) – có khả năng thực hiện công việc phức tạp, tự động xử lý và điều chỉnh các nhiệm vụ mà không làm gián đoạn quy trình vận hành. Tuy vậy, ông nhấn mạnh rằng con người vẫn có ưu thế vượt trội ở những công việc cần tương tác xã hội, đánh giá tinh tế và vận dụng kiến thức trong môi trường ngoài kỹ thuật số.
Nhìn về xu hướng lao động toàn cầu, HSBC nhận định 5 năm tới sẽ chứng kiến sự thay đổi sâu sắc khi 39% kỹ năng lao động trên thế giới sẽ thay đổi hoàn toàn. Báo cáo từ Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF) dự báo có khoảng 170 triệu việc làm mới sẽ ra đời, bù đắp cho 92 triệu vị trí việc làm bị mất đi do tự động hóa và sự chuyển dịch công nghệ.
Trong số những ngành nghề tăng trưởng nhanh nhất, công nghệ và dữ liệu chiếm ưu thế rõ nét với sự gia tăng đáng kể các vị trí chuyên gia dữ liệu lớn, kỹ sư công nghệ tài chính và chuyên gia AI - máy học. Đặc biệt, ngành nông nghiệp cũng ghi nhận tạo thêm hơn 35 triệu việc làm mới, chủ yếu nhờ xu hướng chuyển đổi xanh và đầu tư giảm phát thải carbon.
Tuy nhiên, bên cạnh các cơ hội, những công việc mang tính thủ công, lặp đi lặp lại như thu ngân, trợ lý hành chính hay kế toán có thể giảm mạnh do sự phát triển của công nghệ tự động hóa. Điều này đòi hỏi người lao động phải nhanh chóng thích nghi và nâng cấp kỹ năng mới để không bị bỏ lại phía sau.
Giám đốc nhân sự HSBC khẳng định người lao động cần chủ động trang bị kỹ năng mới liên tục. Hiện tại, chỉ có 11% lực lượng lao động trên thế giới được đánh giá là sẵn sàng cho thị trường việc làm trong tương lai. Vì vậy, việc học hỏi liên tục, đặc biệt là những kỹ năng về AI, dữ liệu lớn và an ninh mạng, sẽ là yếu tố quyết định để duy trì tính cạnh tranh.
Về phía doanh nghiệp, để thích nghi với sự thay đổi nhanh chóng này, họ cần xây dựng chiến lược nhân sự linh hoạt, đầu tư nâng cao năng lực cho nhân viên và có kế hoạch đào tạo phù hợp với xu hướng chuyển đổi số. Dự báo đến năm 2030, chỉ khoảng 41% nhân lực hiện nay không cần đào tạo thêm, trong khi phần lớn còn lại sẽ cần nâng cấp kỹ năng hoặc chuyển đổi nghề nghiệp.
Cuối cùng, Giám đốc HSBC nhấn mạnh dù AI có thể thay thế nhiều công việc, nhưng những lĩnh vực đòi hỏi sự sáng tạo, khả năng đánh giá tình huống phức tạp và kỹ năng giao tiếp xã hội vẫn là điểm mạnh của con người. Khi được trang bị đúng kỹ năng, con người không chỉ làm chủ công nghệ mà còn tạo ra giá trị nổi bật trong một thị trường lao động đầy biến động và cạnh tranh.
