Bitcoin và bước chuyển mình: Từ kênh đầu cơ đến “vốn kỹ thuật số”

Nguyễn Thị Mai Bình
Bitcoin đang thoát khỏi hình ảnh một kênh đầu cơ thuần túy để bước vào vai trò mới trong hệ thống tài chính toàn cầu. Dòng vốn tổ chức, khung pháp lý rõ ràng và sự dịch chuyển của các định chế lớn đang khiến tiền số trở thành một dạng “vốn kỹ thuật số”, thay vì chỉ là tài sản để mua rồi chờ tăng giá.

Bitcoin, vốn kỹ thuật số, stablecoin, Binance, Michael Saylor, thị trường tiền số, ETF Bitcoin

Trong những năm đầu xuất hiện, Bitcoin thường được xem là một loại tài sản dành cho những nhà đầu tư ưa rủi ro, mua vào với kỳ vọng đợi một đợt tăng giá rồi bán ra. Nhưng theo Michael Saylor – Chủ tịch Strategy, doanh nghiệp sở hữu lượng Bitcoin lớn nhất thế giới – thời kỳ đó đang dần khép lại. Ông cho rằng Bitcoin đã bước sang giai đoạn mới, nơi nó chuyển dịch từ tài sản đầu cơ sang một cấu phần của hạ tầng vốn toàn cầu.

Trong bài phát biểu khai mạc Tuần lễ Blockchain 2025 tại UAE, Saylor mô tả Bitcoin như “vốn kỹ thuật số” – một khái niệm mà ông tin sẽ đóng vai trò tương tự vàng hoặc trái phiếu kho bạc trong thế hệ trước, nhưng mang bản chất thuần kỹ thuật số, được bảo vệ bởi công nghệ mã hóa và mạng lưới phân tán trên toàn thế giới. Khi các tổ chức lớn bắt đầu sử dụng Bitcoin như một dạng tài sản thế chấp, một phần dự trữ hoặc một nguồn vốn mới, bức tranh thị trường đã thay đổi sâu sắc.

Làn gió mới này không chỉ đến từ giới công nghệ hay cộng đồng người dùng cá nhân. Tại Mỹ – nền kinh tế chiếm 22% GDP toàn cầu – thái độ của giới cầm quyền với tiền số đã thay đổi mạnh. Theo Saylor, trong vòng hơn một năm qua, khung pháp lý dành cho Bitcoin tại Mỹ đã trở nên minh bạch hơn. Những cơ quan từng tỏ ra nghi ngại như Bộ Tài chính hay Fed nay thể hiện quan điểm cởi mở hơn. Điều này đã kích hoạt làn sóng hành động ở cấp tổ chức, từ các ngân hàng lớn như Citi, JP Morgan hay Bank of America đến các quỹ đầu tư truyền thống như Vanguard.

Dòng vốn cũng phản ứng ngay lập tức. ETF Bitcoin được phê duyệt, tạo điều kiện để các tổ chức tài chính có thể sở hữu Bitcoin theo cách quen thuộc, tuân thủ quy định và có thể kiểm toán. Trong vòng 12 tháng, theo Saylor, hàng loạt định chế từng đứng ngoài thị trường nay đã bắt đầu coi Bitcoin như một phần trong chiến lược tài chính của họ.

Không chỉ phía tổ chức, các doanh nghiệp tài chính lớn trong hệ sinh thái blockchain cũng đang thúc đẩy một nhịp chuyển dịch sâu hơn. CEO Binance Richard Teng miêu tả tiền số như một “mạch máu mới” của nền kinh tế. Ông cho biết sàn này hiện có gần 300 triệu người dùng và hơn 21 triệu điểm chấp nhận thanh toán. Con số giao dịch trị giá hơn 272 tỷ USD chủ yếu đến từ thanh toán hàng hóa và dịch vụ, cho thấy tiền số đang dần rời khỏi phạm vi đầu cơ và bước vào các dòng chảy kinh tế thực.

Sự mở rộng của stablecoin càng làm quá trình này rõ nét hơn. Vốn hóa và số lượng ví stablecoin tăng gần 50% trong năm qua, khi Mỹ và châu Âu hoàn thiện các khung pháp lý dành cho loại tài sản này. Stablecoin trở thành cầu nối giữa tiền pháp định và thế giới blockchain, giúp các doanh nghiệp, người dùng và tổ chức tiếp cận tài chính số mà không phải đối mặt với biến động lớn của crypto.

Bitcoin, vốn kỹ thuật số, stablecoin, Binance, Michael Saylor, thị trường tiền số, ETF Bitcoin

Dòng vốn tổ chức cũng đi theo hướng tương tự. Nhiều quốc gia như El Salvador, UAE, Bhutan hay Argentina đã thí điểm hoặc triển khai các mô hình thanh toán bằng tiền số. Điều này tạo nên môi trường mà Bitcoin có thể hoạt động như một phần trong hạ tầng kinh tế chứ không chỉ như tài sản đầu tư.

Tuy vậy, theo Michael Saylor, quá trình chuyển hóa này chỉ là điểm khởi đầu. Để Bitcoin trở thành một cấu phần quan trọng của hệ thống tài chính toàn cầu, nó phải tiến vào lĩnh vực tín dụng – nơi mọi hoạt động, từ trả lương, sản xuất đến tiêu dùng, đều dựa vào dòng vốn đi vay. Strategy – công ty của Saylor – đang thử nghiệm bước đi táo bạo này bằng cách huy động vốn, mua Bitcoin, sau đó dùng lượng Bitcoin đó làm tài sản thế chấp để tạo ra các sản phẩm tín dụng kỹ thuật số với lãi suất 10–12%. Năm vừa qua, họ đã huy động 22 tỷ USD vốn thực để thực hiện chiến lược này và dự kiến sẽ đạt con số tương tự trong năm nay.

Dù vậy, thị trường vẫn còn những quan ngại. Nhiều nhà quan sát từ hệ thống tài chính truyền thống cho rằng mức độ biến động mạnh của tiền số vẫn là rào cản lớn khiến các tổ chức dè dặt. Tuy nhiên, Chủ tịch Quỹ Solana – Lily Liu – cho rằng biến động là điều không thể tránh khỏi trong bất kỳ cuộc cách mạng nào. Theo bà, giai đoạn thị trường “hưng phấn quá mức” từ tháng 4 đến cuối tháng 9 vừa qua chỉ là sự dao động mang tính chu kỳ, và dòng vốn vẫn ở lại thông qua hoạt động của các quỹ ETF Bitcoin.

Từ góc nhìn này, Bitcoin không còn chỉ là tài sản để mua rồi chờ giá tăng. Nó đang bước vào vai trò mới: một dạng vốn kỹ thuật số, nơi các định chế, doanh nghiệp và quốc gia bắt đầu tìm cách đưa tiền số vào những hoạt động kinh tế thực. Và nếu xu hướng này tiếp tục được củng cố bằng khung pháp lý và dòng vốn ổn định, Bitcoin có thể mở ra một chu kỳ phát triển mới – ít phụ thuộc vào đầu cơ, nhiều dựa trên giá trị ứng dụng và cấu trúc tài chính của tương lai.