Hương vị của một thời
Người Việt Nam, có lẽ ai cũng từng ít nhất một lần cầm trên tay gói mì gói in hình hai con tôm. Ngày trước, khi chưa có quá nhiều sự lựa chọn, bữa ăn của nhiều gia đình đơn giản lắm, chỉ cần một tô mì gói, thêm chút rau xanh và quả trứng là đã đủ ấm bụng. Đến mức mà trong tác phẩm Cho tôi xin một vé đi tuổi thơ, nhà văn Nguyễn Nhật Ánh đã viết: "Hồi đó, tôi chỉ thích có ba món: mì gói, mì gói và dĩ nhiên mì gói."
Ít ai biết rằng, hình ảnh hai con tôm ấy lần đầu tiên xuất hiện trên bao bì của thương hiệu Vị Hương của Công ty Thiên Hương – một doanh nghiệp do doanh nhân Trần Thành, người gốc Hoa, sáng lập vào những năm 60. Bột canh Vị Hương Tố cũng là một sản phẩm nổi tiếng của công ty vào thời điểm đó, gắn bó với nhiều gia đình Việt.
Sau này, thương hiệu Miliket – vốn là sự kết hợp của Xí nghiệp Chế biến Lương thực - Thực phẩm Colusa (thành lập năm 1972) với một số đơn vị khác – cũng sử dụng hình ảnh hai con tôm trên bao bì, và trở thành một phần ký ức của thế hệ 8X, 9X. Thời hoàng kim của Miliket đã qua đi khi hàng loạt thương hiệu mì ngoại xuất hiện, nhưng chiếc bao bì giấy kraft mộc mạc của nó vẫn còn đó, như một lời nhắc nhở về những năm tháng giản dị mà đáng nhớ.
Ngày nay, Công ty Thiên Hương vẫn tiếp tục phát triển với nhiều dòng sản phẩm từ mì ăn liền, bột ngọt, đến các loại gia vị. Miliket cũng vẫn còn, nhưng chủ yếu phục vụ những ai muốn tìm lại hương vị xưa cũ.
Những huyền thoại vẫn tồn tại
Nếu nói về những thương hiệu gắn liền với ký ức, không thể không nhắc đến Thorakao – thương hiệu mỹ phẩm Việt lâu đời, từng “làm mưa làm gió” trên thị trường từ Bắc vào Nam.
Thành lập năm 1957, Thorakao là đứa con tinh thần của bà Lan Hảo, một người phụ nữ tài giỏi đã tìm cách tạo ra những sản phẩm chăm sóc sắc đẹp từ nguyên liệu thiên nhiên. Khi thị trường mỹ phẩm còn sơ khai, Thorakao đã nổi bật với kem nghệ, dầu gội hoa bưởi, sữa rửa mặt dưa leo… Những hũ kem nghệ nhỏ xinh với nắp xanh dương từng xuất hiện trên bàn trang điểm của bao thế hệ phụ nữ Việt.
Đầu những năm 90, khi mỹ phẩm ngoại ồ ạt vào Việt Nam, Thorakao cũng lao đao như bao thương hiệu nội địa khác. Có lúc công ty phải chấp nhận gia công sản phẩm cho đối thủ để tồn tại. Nhưng có một điều Thorakao không làm – đó là bán thương hiệu. Một số tập đoàn nước ngoài đã đề nghị mua lại Thorakao với giá 30 triệu USD, nhưng ban lãnh đạo công ty đã từ chối. Bởi lẽ, họ không muốn cái tên Thorakao biến mất.
Ngày nay, Thorakao vẫn tiếp tục phát triển theo cách riêng của mình. Dù không còn là thương hiệu thống lĩnh thị trường, nhưng những ai đã từng dùng qua kem nghệ Thorakao, dầu gội bưởi Thorakao… đều sẽ khó mà quên được cảm giác quen thuộc ấy.
Xà bông Cô Ba – Một thời vàng son
Trong những năm tháng trước 1975, có một thương hiệu từng là niềm tự hào của người Việt Nam – Xà Bông Cô Ba.
Ra đời vào năm 1932, thương hiệu này do ông Trương Văn Bền sáng lập. Khi đó, thị trường xà phòng tại Việt Nam gần như bị hàng Pháp chiếm lĩnh. Nhưng ông Bền đã dám đối đầu với những sản phẩm ngoại nhập, tạo ra Xà Bông Cô Ba từ dầu dừa nguyên chất, phù hợp với nhu cầu của người Việt.
Không chỉ dừng lại ở chất lượng, ông Trương Văn Bền còn là một bậc thầy về marketing. Hình ảnh người phụ nữ Nam Bộ với mái tóc dài trên bao bì xà bông Cô Ba trở thành biểu tượng của thương hiệu, giúp sản phẩm nhanh chóng đánh bật hàng ngoại, chiếm lĩnh thị trường trong nước.
Nhưng rồi, sau 1975, thương hiệu này dần rơi vào quên lãng. Xà Bông Cô Ba dường như đã biến mất.
Mãi đến gần đây, một số đơn vị đã cố gắng hồi sinh thương hiệu này. Sản phẩm quay trở lại với bao bì truyền thống nhưng được cải tiến để phù hợp hơn với người tiêu dùng hiện đại. Tuy vẫn còn nhiều khó khăn, nhưng sự trở lại của Xà Bông Cô Ba đã khiến không ít người bồi hồi. Bởi lẽ, đó không chỉ là một sản phẩm, mà còn là ký ức của một thời đã qua.
Những thương hiệu – Những ký ức không phai
Có những thương hiệu dần mất đi theo dòng chảy của thời gian, nhưng cũng có những cái tên vẫn kiên trì bám trụ, như một phần của ký ức tập thể. Chúng không chỉ là những sản phẩm đơn thuần, mà còn là một lát cắt lịch sử, một dấu ấn của thời gian, gợi nhắc về những ngày tháng khó khăn nhưng đầy ắp kỷ niệm.
Dù thị trường có thay đổi, dù thói quen tiêu dùng có khác đi, nhưng những thương hiệu như Miliket, Thorakao, Xà Bông Cô Ba vẫn luôn có chỗ đứng trong lòng người Việt. Vì đôi khi, giữa vô vàn sản phẩm hiện đại, người ta vẫn thích được cầm trên tay một gói mì giấy kraft, thoa một lớp kem nghệ thân thuộc, hay ngửi lại mùi xà bông của một thời xa xưa…
