Có những cuốn sách khiến ta đọc bằng trí tuệ. Nhưng cũng có những cuốn bắt ta đọc bằng cả trái tim. Dấu ấn Cách mạng Tháng Tám năm 1945 thuộc về nhóm thứ hai.
Do Nguyễn Thái Bình chủ biên và Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật ấn hành, cuốn sách là sự kết tinh từ kho tư liệu gốc quý giá – Văn kiện Đảng toàn tập, những bài viết trên Báo Cứu quốc, Báo Sự thật, Báo Độc lập… và ký ức của những người từng trực tiếp sống trong khoảnh khắc lịch sử.
Mở từng trang, ta bắt gặp Lệnh khởi nghĩa vang vọng, Tuyên ngôn Độc lập tràn đầy khí phách, Nghị quyết Hội nghị toàn quốc của Đảng Cộng sản Đông Dương, hay những lời hiệu triệu của Mặt trận Việt Minh. Tất cả như nhịp trống dồn dập đưa người đọc vào cao trào của cách mạng, nơi vận mệnh dân tộc treo trên sợi chỉ mảnh nhưng rực sáng hy vọng.
Không chỉ là văn kiện, sách còn là ký ức sống của Đại tướng Võ Nguyên Giáp, đồng chí Trường Chinh, nhà sử học Trần Huy Liệu, nhà văn Xuân Thủy… Bên cạnh đó là giọng kể mộc mạc của Hồng Hà, Tô Hoài, Hồng Lĩnh, Như Phong, Nguyệt Tú – những nhân chứng văn nghệ sĩ đã lưu giữ hình ảnh từ việc vua Bảo Đại trao kiếm vàng, những cuộc phá ngục, chiếm thành Huế, khởi nghĩa ở Bắc thành, đến cô gái Việt Nam trói sống lính Nhật giữa phố phường Hà Nội.
Điểm đặc biệt là cuốn sách không chỉ kể chuyện, mà còn lý giải vì sao cuộc cách mạng ấy thành công: sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng, nghệ thuật kết hợp chính trị – quân sự, khả năng tổ chức quần chúng, và tinh thần đoàn kết bền bỉ của nhân dân.
Phần cuối sách ghi lại không khí kỷ niệm Cách mạng Tháng Tám ở khắp miền đất nước qua nhiều năm, từ Hà Nội, Gia Lâm đến Nam Bộ, như một minh chứng rằng dấu ấn 1945 không chỉ nằm trong sách vở mà còn sống trong từng lời ca, từng lá cờ, từng trái tim Việt Nam.
Với thế hệ trẻ sinh ra trong hòa bình, cuốn sách giống như một tấm vé trở về quá khứ – nơi tự do không phải điều hiển nhiên, mà là thành quả đổi bằng máu và nước mắt. Nó nhắc ta rằng lịch sử không bao giờ khô khan nếu ta biết lắng nghe bằng trái tim, và mỗi trang sách là một lời nhắc sống động về trách nhiệm giữ gìn, phát huy di sản ấy.
Dấu ấn Cách mạng Tháng Tám năm 1945 không chỉ tái hiện ký ức, mà còn thắp sáng niềm tự hào dân tộc, để từ đó mỗi người có thêm lý do vững bước trên con đường dựng xây tương lai.
